Τον Ιανουάριο του 1919 η Ελλάδα εμπλέκεται στη συμμαχική Εκστρατεία της Ουκρανίας που στόχο είχε την αναχαίτιση των Μπολσεβίκων και της Οκτωβριανής Επανάστασης στην Κριμαία.
Ο βαυαρικής καταγωγής (αλλά πολίτης Μεσολογγίου) στρατηγός Κωνσταντίνος Νίδερ κατέγραψε τις λεπτομέρειες της ατυχούς για τα ελληνικά στρατεύματα εκστρατείας, και η εξιστόρησή του δημοσιεύτηκε το 1929 σε συνέχειες στη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια.
Τα δημοσιεύματα αυτά, εμπλουτισμένα με πρωτογενείς πηγές (από τα πρακτικά της Βουλής και δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής), επιμελήθηκε και εξέδωσε το 2015 ο συγγραφέας Φίλιππος Δρακονταειδής.
Στο απόσπασμα που ακολουθεί, ο Κωνσταντίνος Νίδερ περιγράφει (με εξαιρετική γλαφυρότητα) τη στιγμή που τα ελληνικά ατμόπλοια μπαίνουν στα Στενά στις 4 Ιανουαρίου 1919, και οι Έλληνες στρατιώτες αντικρίζουν την Πόλη.
Τα ατμόπλοια «Normand» και «Tigris», φέροντα τα πρώτα δια Ρωσίαν ελληνικά τμήματα, ενεφανίσθησαν προ των Δαρδανελλίων την πρωΐαν της 4ης Ιανουαρίου 1919, και διήλθον τα Στενά εν ηρέμω πλω και προηγουμένου πλοηγού δια τον φόβον των υποβρυχίων τορπιλλών, εξ ών δεν είχεν εισέτι τελείως εκκαθαρισθή η δίοδος.
Οι άνδρες εν συναγερμώ επί του καταστρώματος και των κεραιών απεθαύμαζον εν κατανυκτική σιγή τα περίφημα Στενά με την απαλότητα των γραμμών των, τα εκατέρωθεν της εισόδου οχυρωματικά έργα με τα άπειρα στόμια των τηλεβόλων, προβάλλοντα, αβλαβή τώρα πλέον, δια μέσου σειράς όλης οπών, με τους μιναρέδες και τα άκρα των ιστών των βυθισθέντων κατά τας αρχάς του πολέμου συμμαχικών πολεμικών, άτινα επρόβαλλον επί της επιφανείας της θαλάσσης, θλιβεροί μάρτυρες της διελθούσης εκείθεν θυέλλης.
Τα πλοία παρακάμψαντα τον Ναύσταθμον του Ναγαρά, εισήλθον εις την θάλασσαν του Μαρμαρά, με τα φιλικά της κύματα θωπεύουσαν τα πλοία, τας Αργούς με τους Αργοναύτας των!
Όρθρου βαθέως η νηοπομπή αφίνει δεξιόθεν της τους σκοτεινούς όγκους των νήσων του Μαρμαρά και προ της ανατολής του ηλίου ευρίσκεται έμπροσθεν του Αγ. Στεφάνου.
Μακρόθεν ως οπτασία εκ των υδάτων αναδύεται η Πόλις, με τους μυρίους χρωματισμούς της, τραγούδι θεσπέσιον, παιχνίδι τριτώνων!
Καταρράκται φωτός κατήρχοντο επ’ αυτής και αι ημισέληνοι εκ των άκρων των απειραρίθμων μιναρέδων εξέπεμπον δέσμας εκτυφλωτικού φωτός.
Τα πλοία προ του Ναού της Αγίας Σοφίας ανέκοψαν πλουν.
Όλη η ενθουσιώσα εκείνη πληθύς των Ελλήνων αξιωματικών και οπλιτών, οίτινες με ιαχάς και ασυγκρατήτους εκδηλώσεις ενθουσιασμού υπεδέχθησαν την εμφάνισιν της ενδόξου πόλεως, εσιώπησεν.
Ασκεπείς, σταυροκοπούμενοι προσηύχοντο, με βαθείαν κατάνυξιν και απερίγραπτον συγκίνησιν, προ του Ναού, όστις περιέκλειε τον παλμόν ενός ολοκλήρου Έθνους.
Δημοσίευση σχολίου