29 Ιανουαρίου 1941: Περνά στην αιωνιότητα ο Κυβερνήτης των «ΟΧΙ», Ιωάννης Μεταξάς

Θα μπορούσε κανείς να κάνει ένα εκτενές αφιέρωμα στην ζωή και την δράση του Ιωάννη Μεταξά και πάλι να μην μπορέσει να εμφανίσει όλες τις πτυχές της προσωπικότητας του ή να παραλείψει κομμάτια της πολύπλευρης δράσεως του, σε εποχές και συνθήκες εξαιρετικά κρίσιμες για την Ελλάδα. Ο Ιωάννης Μεταξάς έχει μείνει στην μνήμη του Λαού για δύο κυρίως πράγματα. Το πρώτο είναι οι κατηγορίες που εκτοξεύουν εναντίον του αδικαιολόγητα οι ταγοί της αριστεράς ότι ήταν δικτάτορας. Το δεύτερο είναι ότι ήταν ο πρωθυπουργός της Ελλάδας που ανέλαβε το τεράστιο βάρος της προετοιμασίας της χώρας για την λαίλαπα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η αλήθεια είναι ότι ο Ιωάννης Μεταξάς, αρχηγός ενός σχετικά μικρού κόμματος, των Ελευθεροφρόνων, ανέλαβε τις τύχες της Ελλάδος ύστερα από την πλήρη αποτυχία συνεννοήσεως των πολιτικών κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Διορίστηκε πρωθυπουργός της κατεστραμμένης οικονομικά Ελλάδας από τον Βασιλιά Γεώργιο Β’ και έλαβε την ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή με 241 ψήφους υπέρ, 16 κατά και 4 αποχές. Η Ελλάδα εκείνη την εποχή βρισκόταν σε δεινή οικονομική θέση, ενώ παραλλήλως είχαν αρχίσει να διαφαίνονται στον ορίζοντα τα μαύρα σύννεφα του πολέμου. Είχαν περάσει μόλις δέκα χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή και η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα ήταν στην ίδια κατάσταση με την οικονομική.

Η διακυβέρνηση Μεταξά, όπως διαφαίνεται και από τον τίτλο του παρόντος άρθρου, χαρακτηρίστηκε από δύο μεγάλα και ηχηρά «ΟΧΙ» :

Δευτέρα 28η Οκτωβρίου. Ο Γκράτσι ξυπνά τον Μεταξά. Η ώρα 3. Επιδίδει το τελεσίγραφο. Ο Μεταξάς προσποιείτο ότι το διαβάζει. Το ερώτημα: Τιμή ή συνθηκολόγηση. Για τον Μεταξά η απάντηση είναι εύκολη. Ο Μεταξάς είναι αποφασισμένος, από χρόνια προετοιμασμένος, απαντά “Allors c’ est la guerre” (Επομένως έχουμε πόλεμο), το οποίο έμεινε στην Ιστορία ως «ΟΧΙ». Μετά από μια ώρα συνέρχεται το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο Μεταξάς όπως μαρτυρούν οι παριστάμενοι, είναι γελαστός, δέκα χρόνια νεότερος. Βασιλιάς, Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, όλοι ειδοποιούνται άμεσα. Ώρα 5 το πρωί κι ενώ το Υπουργικό Συμβούλιο ακόμη συνεδριάζει, οι Ιταλοί χωρίς να περιμένουν την εκπνοή της προθεσμίας που οι ίδιοι έταξαν, αρχίζουν την επίθεσή τους σε όλο το πλάτος του αλβανικού μετώπου.

Ο Μεταξάς με τη φράση «ο Θεός σώζει την Ελλάδα» έβαλε πρώτος την υπογραφή του στα διατάγματα… έξω ξημέρωνε η 28η Οκτωβρίου. Ο πόλεμος είχε ήδη αρχίσει, οι Ιταλοί επετέθησαν εναντίον της Ελλάδος.  Όλος ο κόσμος περίμενε ότι η μικρή Ελλάς θα υπέκυπτε εύκολα στις επιθέσεις των Ιταλών. Και όμως κάτι τέτοιο δεν συνέβη! Σε λίγες μόνο μέρες ο μικρός Ελληνικός στρατός αρχικώς θα σταματούσε την Ιταλική επίθεση και στην συνέχεια θα έτρεπε σε φυγή τον Ιταλικό στρατό. Το υπερήφανο Ελληνικό ΟΧΙ δονούσε την ανθρωπότητα!

Το δεύτερο «ΟΧΙ» στο οποίο αναφερθήκαμε είναι θα λέγαμε επίκαιρο, αφού αφορούσε το χρέος της Ελλάδος προς τους διεθνείς τοκογλύφους. Το 1936 ο Ιωάννης Μεταξάς αρνήθηκε να πληρώσει το χρέος της Ελλάδας στη βελγική τράπεζα Societe Commerciale de Belgique και αντιμετώπισε το Διαρκές Δικαστήριο Διεθνούς Δικαιοσύνης. Στο υπόμνημα τότε η Ελλάδα απολογούμενη, είχε επισημάνει ότι: «Η Κυβέρνηση της Ελλάδος είναι ανήσυχη για τα ζωτικά συμφέροντα του Ελληνικού λαού, τη διοίκηση, την οικονομική ζωή, την κατάσταση της υγείας και την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια της χώρας. Γι’ αυτό, δεν θα μπορούσε να προβεί σε άλλη επιλογή….». Αργότερα αναφερόμενη γενικά σε όλα τα Κράτη είχε δηλώσει συμπληρωματικά: «….Όταν μια Κυβέρνηση καλείται να επιλέξει ανάμεσα στην πληρωμή του χρέους και στην εξασφάλιση για το Λαό κατάλληλης διοικήσεως, εγγυημένων συνθηκών για ηθική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, πρέπει να επιλέξει το δεύτερο. Το Καθήκον του Κράτους να εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία των βασικών δημοσίων υπηρεσιών, υπερτερεί έναντι της πληρωμής των χρεών. Από κανένα Κράτος δεν μπορεί να απαιτηθεί η εκπλήρωση, μερική ή ολική των χρηματικών του υποχρεώσεων θέτοντας σε κίνδυνο τη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών του με συνέπεια την αποδιοργάνωση της χώρας…»

Και στις δύο περιπτώσεις ο Ιωάννης Μεταξάς έθεσε την Εθνική Ανεξαρτησία, την Αξιοπρέπεια και το Συμφέρον του Ελληνικού Λαού πάνω από τα ξένα συμφέροντα, ασχέτως της ισχύος με την οποία ήθελαν να επιβληθούν, γράφοντας έτσι χρυσές σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας.